Sâbit Dâmolla (Abdulbaki) 1300/1883 yılında Kaşgar’ın Atuş (Artış) nahiyesi, Azak (Azık) mahallesinde tüccar bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. İlk ve orta öğrenimini doğduğu köyde tamamlamıştır.
Sâbit Dâmolla ilk eğitimini, bölgenin önde gelen hocalarından almış daha sonra, Kaşgar’a giderek bölgede tarihin en eski ve en yüksek dini ilimler akademisi mesabesinde işlev görmekte olan Hanlık Medresesi’nde eğitim görmeye başlamıştır.Sâbit Dâmolla, Yüksek eğitimini Buhara’da 1910-1914 yıllarında tamamladıktan sonra, memleketine dönmüş ve eğitim hizmetine devam etmiştir.
Sabit Dâmolla Doğu Türkistan’a döndükten sonra reformcu ve yenilikçi söylem ve icraatları nedeniyle işgalci güçleri rahatsız etmiş ve birkaç defa sürgüne maruz kalmıştır. Sâbit Dâmolla’nın Doğu Türkistan’daki ilk yılları halkının uyanması ve kendini kalkındırmasını hedefleyen eğitim ve eylemler ile geçmiştir.
1927 yılında Tatar müelliflerinden Sanatullah Dikpoltan’ın Hz. Peygamber’in hayatından bahseden “Şirin Kelam” adlı eserini tercüme etmiş ve onun dışında İslâm Kanunu Akāid-i Cevheriyye ve Beyânü’s-sünne gibi birçok önemli esere imza atmıştır.Sâbit Dâmolla, Muhammed Emin Buğra ile aldığı orak karar ile, Doğu Türkistan bağımsızlık mücadelesini başlatmak ve yeni devletin esaslarını uluşturmak amacı ile bir açıdan Hac ibadeti, diğer açıdan diplomatik görüşmeler için 1930 yılında yurt dışı seyahatlerini başlamıştır. Mısır, Mekke, Medine, Türkiye, Hindistan ve Filistin’i ziyaret etmiş ve dönemin siyasi liderleri, fikir adamları ve İslam uyanış hareketinin önderlerini ziyaret etmiştir.Döndükten hemen sonra, Kaşgar’da Türkistan bölgesinden toplanan Ak sakallar ile önce İstiklal Cemiyetini inşa etmiş ve dönemin siyasi gelişmeleri takip ederek, Doğu Türkistan’daki işgalci güçlere karşı başlatılan farklı askeri birlikleri toplamak için ve Doğu Türkistan’ının Bağımsız devlet olarak siyasi ve milli varlığını sürdürmesi için 1933 Doğu Türkistan İslam Cumhuriyetini ilan etmiştir. Modern devlet sistemine uygun şekilde bakanlar kurulu, başbakan ve Cumhurbaşkanı seçilerek, anayasa ilan edilerek kurulmuş, komşu devletlere mektup göndererek diplomatik ilişkilerini başlatmıştır.Sâbit Dâmolla, siyasi ve dini açıdan uyanık ve hikmet sahibi olan, ileri görüşlü yüksek siyasi bakış açısıyla bir devlet adamı kimliğini açıkça ortaya koyan isimdir.Yarım asrı geçkin bir süredir Doğu Türkistan’ın istiklali uğrunda işgalci Çinli’lere karşı vermekte olduğumuz mücadelenin ilham kaynaklarından biri ve tarihte kurulan bir Türk devletinin başbakanı olma sıfatını taşıyan Sâbit Dâmolla 1941 yılında işgalci Çin rejiminin zindanlarında şehit edildi.
